'Avro' kim?

Euro-Avro tartışması için biraz geç oldu sanırım.. Artık gazetelerde, televizyonlarda, her yerde 'avro' tabiri geçiyor, delinin biri bir taş attı hepimiz benimseyiverdik şipşak, kendini 'radikal' zanneden gazeteler bile gerçekte koyun olduklarını gösterdiler.

TDK başkanı web sitelerinde diyor ki: "TDK, bu adın avro olarak yazılmasını ve söylenmesini önermiştir. Çünkü AB üyesi ülkeler bu para birimini kendi dillerinde adlandırmakta ve yazmaktadır" (http://tdk.org.tr/basin/basin108.htm). TDK ya yalan söylüyor ya da aralarında tek bir Avrupa dili bilen üyesi yok. Evet, Avrupa dillerinde 'euro' sözcüğü o dilin telaffuz şekline göre okunur ama yazılışları hep aynıdır ve aynı olmak zorundadır. TDK yazılış ve okunuşu birbirine karıştırıp "tezini" kuvvetlendirmek için Almancadaki [oyro], Fransızcadaki [öro] örneklerini veriyor. Oysa AB'nin 1998'de aldığı karara göre AB para biriminin yazılışı "euro" şeklindedir. Okunuşu, baş harfinin büyük veya küçük yazılması, çoğul kullanımı gibi konular üye ülkelere bırakılmıştır; aynı şekilde alfabesi değişik olan Yunanistan için de kelimeyi bire bir aynı harflerle ama kendi alfabesinde yazabileceği kararı alınmış. Acaba bizimkilerin ağırına giden konu bu mu, "madem Yunanistan istediği gibi yazıyor biz niye yazmayalım, hem de üye olduktan sonra bile" şeklinde bir anlayışa mı sahipler? Eğer öyle iseler ve bir şekilde tersine bir devrim yapıp Arap harflerini de getirseler bile AB parasına 'avro' yazdıramayacaklar, olsa olsa 'euro'yu Arap harfleriyle yazdırabilirler..

TDK'nın başka farkında olmadığı (onları cahillikle suçlamak istemiyorum ama bunu yapmazsam kötü niyetlilik, aşırı milliyetçilik, uzlaşma karşıtlığı, eğlence olsun diye hiç yoktan sorun çıkartmakla suçlayacağım) başka bir konu ise yeni üye olan Doğu Avrupa ülkelerinin durumu. Macaristan, Letonya, Litvanya ve Slovenya euro'yu farklı yazmalarının yanısıra bu dillerde değişik çekim ekleri geldiğinde kelime değişebiliyor (örneğin Litvanya dilinde euras, euro, eurui, eurą, euru, eure gibi çeşitlemeler mümkün). Bu sebepten AB ile bu ülkeler arasında para birimi yazılışının resmi evraklarda nasıl olacağına dair küçük bir kriz yaşandı.. Eh, bizim gibi kriz çıkarmaya meraklı bir ülke de "Madem ilerde tartışma yaratma potansiyeli olan bir konu var, buna zemin hazırlayalım" diyerekten 'avro' lafını icat etmiş olabilir. Aslında hemen suçlamamak lazım; sadece AB'ye girme olasılığımızı yüzde sıfır olarak görüyor da olabilirler.

Bizim de bir katkımız olsun, 'cent' için 'kuruş' önerisi yapalım, bizimkisi yeni kuruş nasılsa, karışıklık olmaz.. :)